แชนเซล เอ็มเบ็มบา : แข้งคองโกที่ใช้ “ใบเกิดปลอม” จนได้ค้าแข้งในพรีเมียร์ลีก

“วุฒิปลอม” กลายเป็นเรื่องที่ถูกพูดถึงอีกครั้ง หลังมีสมาชิกวุฒิสภารายหนึ่งถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับวุฒิการศึกษา ว่าอาจจะไม่ใช่อย่างที่แจ้งไว้

สำหรับวงการฟุตบอลเอง การปลอมแปลงเอกสาร ก็เป็นหนึ่งในปัญหาที่มีมาอย่างช้านาน โดยที่นิยมก็คือการปลอมแปลงวันเกิด เพื่อให้ตัวเองหนุุ่มขึ้น และมีระยะเวลาในการค้าแข้งได้นานขึ้น

แต่คงไม่มีเคสไหนที่โด่งดังไปกว่า แชนเซล เอ็มเบ็มบา ที่มีวันเกิดไม่ซ้ำปีมากถึง 4 วัน เรื่องราวเป็นอย่างไร ติดตามไปพร้อมกัน

นักเตะจากทวีปแอฟริกา กลายเป็นเป้าหมายของทีมในยุโรป ด้วยคุณสมบัติที่ครบถ้วน ทั้งในเรื่องพรสวรรค์ และพละกำลัง และที่สำคัญ พวกเขาเหล่านั้นมีราคาที่ไม่แพง

ทำให้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีนักเตะจากแอฟริกา พาเหรดเข้ามาเล่นในลีกยุโรปมากมาย และ แชนเซล เอ็มเบ็มบา แนวรับชาว ดีอาร์ คองโก ก็คือหนึ่งในนั้น

เขาไม่ต่างจากนักเตะแอฟริกาทั่วไป ที่ต้องการไปเล่นในต่างแดน เพื่อชีวิตที่ดีขึ้น หลังบ้านเกิดของเขาประสบปัญหาทางเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน และยังมาโดนซ้ำเติมจากสงครามกลางเมือง ที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายล้านคนทั่วประเทศ

“ผมอยากไปที่นั่น (ยุโรป) ครอบครัวของเราจนมากๆ” เอ็มเบ็มบา กล่าว

และในปี 2012 ความฝันของ เอ็มเบ็มบา ก็เป็นจริง เมื่อเขาผ่านการคัดตัวและได้เข้าเป็นหนึ่งในนักเตะเยาวชนของ อันเดอร์เลชท์ สโมสรดังในลีกเบลเยียม ก่อนจะก้าวขึ้นมาเล่นในทืมชุดใหญ่ในปีต่อมา ด้วยวัยเพียง 19 ปี

จากนั้น เขาก็สถาปนาตัวเองขึ้นมาเป็นแข้งเนื้อหอมของยุโรป ก่อนที่ นิวคาสเซิล สโมสรในพรีเมียร์ลีก จะคว้าตัวเขาไปร่วมทีมด้วยค่าตัว 8 ล้านปอนด์ ในฤดูกาล 2015-2016

ทว่าที่อังกฤษ ก็ทำให้เขาเริ่มมีปัญหา เมื่อสื่อแดนผู้ดี เกิดความสงสัยว่าเขาอาจจะโกงอายุ หลังจากก่อนหน้านี้ CNN เคยสืบสาวเรื่องราว และพบว่า เอ็มเบ็มบา มีวันเกิดถึง 4 ปีที่ไม่ตรงกัน คือ 1988, 1990, 1991 และ 1994

ซึ่งหมายความว่าในวันที่ เอ็มเบ็มบา เซ็นสัญญากับ นิวคาสเซิล เขามีอายุ 27 ปี ไม่ใช่ 21 ปีอย่างที่กล่าวอ้าง จนทำให้เขาถูกจับตรวจมวลกระดูก แต่ผลออกมาก็ผ่านฉลุย

“ผมไปตรวจกระดูกมาแล้ว และอย่างที่ผมและเพื่อนผมทุกคนรู้ ผลมันพิสูจน์แล้วว่าผมอายุเท่าไร” เอ็มเบ็มบา กล่าวกับ The Mirror เมื่อปี 2015

“ผมแค่อยากออกไปเล่นฟุตบอล ไม่มีข้อมูลไหนผิด ผู้คนมากมายพูดถึงวันเกิดและอายุของผมที่แตกต่างกัน ผมพิสูจน์แล้วว่าความจริงเป็นอย่างไร”

ในตอนนั้น เอ็มเบ็มบา ชี้แจงว่าข่าวที่ออกมา เป็นเพียงการดิสเครดิตเขาเท่านั้น ซึ่งเป็นเรื่องที่มักเกิดขึ้นกับนักเตะแอฟริกา ที่กำลังทำผลงานได้ดี

“คนในแอฟริการู้ ผมและครอบครัวของผม เพื่อนและใครก็ตามที่รู้จัก แชนเซล เอ็มเบ็มบา ต่างรู้ว่าผมเกิดในวันที่ 8 สิงหาคม 1994 นั่นคือสิ่งสำคัญ” เอ็มเบ็มบา อธิบาย

“บางครั้งที่แอฟริกา เมื่อมีใครสักคนกำลังทำผลงานได้ดี พวกเขาก็จะหาเรื่องดูถูกเพื่อทำให้ชีวิตคนเหล่านั้นตกต่ำลง”

ทั้งนี้ แม้ว่าเขาจะยืนยันเช่นนั้น แต่คำถามก็คือ เพราะเหตุใด เขาจึงระบุอายุของตัวเอง น้อยลงทุกครั้งที่ย้ายทีม เริ่มจากการบอกว่าตัวเองเกิดปี 1988 ตอนเล่นให้กับทีมเยาวชนของ อีเอส ลาเกรซ และ เอ็มปูตู แล้วเปลี่ยนมาเป็นปี 1991 ก่อนจะเป็น 1994 ในปัจจุบัน

แถมก่อนหน้านี้ในปี 2012 เขายังเคยให้สัมภาษณ์กับเว็บไซต์ Sharkfoot ว่าตัวเองเกิดในปี 1990 ที่ทำให้ไม่มีใครรู้ว่าวันเกิดที่แท้จริงของเขาคือปีไหนกันแน่

และมันก็ยิ่งเกิดความกังขา เมื่อมีสต้าฟคนหนึ่งของทีมชาติ ดีอาร์ คองโก ระบุว่าพวกเขาเป็นคนเปลี่ยนปีเกิดให้ เอ็มเบ็มบา เอง เนื่องจากต้องการตัวมาช่วยทีมในโอลิมปิกรอบคัดเลือก

“เราต้องการเขา ดังนั้นเราจึงลงทะเบียนว่าเขาเกิดในปี 1991” เจ้าหน้าที่ผู้ไม่ประสงค์จะเปิดนามจากสมาคมฟุตบอลคองโก (ECOFA) กล่าวกับ CNN

อย่างไรก็ดี เอ็มเบ็มบา ไม่ใช่คนเดียวในเคสนี้ เมื่อการออกเอกสารปลอมจากสมาคมฟุตบอลคองโก เป็นสิ่งที่ทำกันเป็นอย่างเป็นล่ำเป็นสัน เพื่อให้ทีมชาติได้เปรียบในการแข่งขันระดับนานาชาติ

“FECOFA และเจ้าหน้าที่จะเขียนในสิ่งที่พวกเขาต้องการ โดยเฉพาะกับผู้เล่นท้องถิ่น มันเป็นเรื่องน่าขัน FECOFA เป็นสาเหตุสำคัญของปัญหาในวงการฟุตบอลคองโก มันเป็นองค์กรที่แย่มาก” ไมค์ เซสเตอร์ เพื่อนร่วมทีมชาติดีอาร์คองโกขของ เอ็มเบ็มบา อธิบาย

ด้วยเหตุนี้ ทำให้ เอ็มเบ็มบา กลายเป็นนักเตะที่ถูกตั้งคำถาม และทำให้เส้นทางชีวิตอดีตดาวรุ่งอนาคตไกลคนนี้ไปไม่สุดอย่างที่ควรจะเป็น

เอ็มเบ็มบา อยู่ค้าแข้งกับ นิวคาสเซิล จนถึงปี 2018 ก่อนจะย้ายไปเล่นให้กับ เอฟซี ปอร์โต และแม้ว่าที่โปรตุเกสเขาจะเป็นกองหลังตัวหลัก และช่วยให้ทีมคว้าแชมป์ลีกถึง 2 สมัย แต่กลับไม่ได้รับการต่อสัญญากับทีม เนื่องจากไม่แน่ใจในวันเกิดของเขา

ที่จริง เขาเกือบจะได้ย้ายไปเล่นในลีกอิตาลี ด้วยซ้ำ หลัง เอซี มิลาน ให้ความสนใจ แต่ความแคลงใจเรื่องปีเกิด ก็ทำให้ยักษ์ใหญ่อิตาลี ต้องถอยหนี

ปัจจุบัน เอ็มเบ็มบา ยังคงค้าแข้งอยู่ในยุโรปกับ โอลิมปิก มาร์กเซย ในลีกเอิง ของฝรั่งเศส หลังย้ายมาร่วมทีมแบบไร้ค่าตัวในปี 2022

ที่นี่เขายังคงทำผลงานได้อย่างไม่มีที่ติ และมีชื่อติดทีมยอดเยี่ยมแห่งปีลีกเอิง ในฤดูกาล 2022-2023 ทว่า ก็น่าเศร้าที่ ด้วยฟอร์มเช่นนี้ และอายุยังไม่ถึง 30 ปี กลับไม่ได้สนใจจากทีมอื่นมากนัก

นั่นเป็นเพราะพวกเขาไม่แน่ใจว่าตอนนี้ เอ็มเบ็มบา อายุ 29 ปี อย่างที่แจ้งไว้ หรืออายุ 36 ปีแล้วกันแน่